Bắc Cạn là một tỉnh miền núi, vùng cao, rừng và đất lâm nghiệp chiếm 90% diện tích tự nhiên. Diện tích có rừng đến nay chiếm 70,6% diện tích với nhiều loại gỗ quý hiếm, đặc hữu và lâm sản ngoài gỗ rất phong phú, trong đó có nhiều loài cây dược liệu mang giá trị cao.

Theo tài liệu điều tra của Viện Dược liệu, Bắc Cạn có hơn 1.000 loài cây thuốc, nhiều loài có giá trị như bình vôi, hà thủ ô, ba kích, cát sâm, kê huyết đằng...

Tuy nhiên, thời gian vừa qua, cơ quan chức năng chưa quản lý được, nhiều loài cây thuốc bị khai thác quá mức, người dân không biết chính xác giá trị của các loài cây dược liệu nên bán với giá rẻ cho thương lái xuất bán ra nước ngoài. Điều này làm cho nhiều loài cây dược liệu bị khai thác cạn kiệt, không mang lại giá trị kinh tế cho nhân dân.

Trước tình hình đó, tháng 7 năm 2013, tổ chức Traffic (Mạng lưới theo dõi, giám sát buôn bán động, thực vật hoang dã toàn cầu tại Việt Nam), đã quan tâm, hỗ trợ thành lập bảy nhóm sở thích thu hái dược liệu ở bảy thôn, bản thuộc hai xã Xuân Lạc và Bản Thi (huyện Chợ Đồn) với sự tham gia của 50 hộ gia đình.

Hơn hai năm triển khai, việc thu hái dược liệu ở hai xã này đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Ông Hà Nhất Thuật ở xã Bản Thi cho biết: “Tổ chức Traffic và cán bộ kiểm lâm địa phương hướng dẫn chúng tôi nhận biết đâu là cây dược liệu, cách thức, thời gian thu hái để dược liệu có chất lượng tốt nhất và cây dược liệu sau thu hái bảo đảm tái sinh tự nhiên tốt. Đồng thời, chúng tôi còn được hỗ trợ một số máy sấy dược liệu, công cụ thu hái để nâng cao năng suất, chất lượng dược liệu, thông tin đầy đủ về giá cả thị trường và kết nối với thương lái”.

Với sự giúp đỡ đó, nên gia đình ông Thuật có thu nhập 400 - 500 nghìn đồng/ tháng từ khai thác dược liệu.

Ông Thuật tâm đắc: “Từ khi được hướng dẫn, bán dược liệu đúng giá, đầu ra ổn định, thu nhập từ khai thác dược liệu tuy không nhiều nhưng là nguồn thu ổn định của gia đình. Từ đó, các nhóm sở thích chúng tôi có ý thức bảo vệ nguồn dược liệu trong tự nhiên, khai thác vừa phải để cây dược liệu tái sinh tốt”.

Chi cục trưởng Kiểm lâm Bắc Cạn Hoàng Văn Hải cho biết: “Xuân Lạc và Bản Thi là hai xã vùng đệm khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc, từ khi có các nhóm sở thích thu hái dược liệu đến nay, không những duy trì mà các nhóm sở thích càng được củng cố khi có thêm nhiều hộ tham gia cùng khai thác dược liệu bền vững. Từ đó, giảm áp lực đối với khu bảo tồn, khai thác gỗ quý hiếm trái phép giảm hẳn, chính quyền địa phương nâng cao nhận thức về quản lý bảo vệ rừng, coi trọng khai thác nguồn dược liệu tự nhiên một cách bền vững”.

Từ thành công của mô hình khai thác dược liệu bền vững ở hai xã Bản Thi và Xuân Lạc, từ tháng 9-2015, tổ chức Traffic tiếp tục giúp đỡ tỉnh Bắc Cạn nhân rộng mô hình này ra bốn huyện là Ba Bể, Ngân Sơn, Na Rì và Chợ Đồn nhằm tạo điều kiện cho nhân dân sống ở cạnh rừng có việc làm, tăng thu nhập để xoá đói giảm nghèo, lại vừa bảo tồn được các loài dược liệu trên địa bàn không bị khai thác cạn kiệt.

Ông Hoàng Văn Hải chia sẻ: “Đây là mô hình rất tốt để vừa khai thác vừa bảo tồn nguồn dược liệu, mang lại thu nhập cho nhân dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số.

Thời gian tới, với sự hỗ trợ của tổ chức Traffic, chúng tôi sẽ chỉ đạo lực lượng kiểm lâm ở các địa phương tư vấn, vận động thành lập các nhóm sở thích, hướng dẫn và giám sát thu hái. Tổ chức Traffic sẽ giới thiệu thương lái thu mua với giá hợp lý, sau đó các thương lái sẽ bán dược liệu cho các công ty dược trong nước chế biến thành thuốc để hình thành chuỗi giá trị của dược liệu”.

Điều quan trọng là qua mô hình này, B??c Cạn sẽ hướng tới khai thác dược liệu bền vững, từ đó góp phần tích cực nâng cao ý thức bảo vệ rừng của nhân dân.

Trang web giải trí chính thức Daring Money Heist